2019 6ος. Ημερήσια εκδρομή στο ΔΙΟΝ, Ι.Μ. Αγίου Διονυσίου του εν Ολύμπω, φαγητό στη ΛΑΦΛΙ και βόλτα στο φαράγγι του Ενιπέα ποταμού

Η ιδέα είχε πέσει πριν από καιρό στο στρογγυλό τραπέζι της ΕΑΑΣ/Θεσσαλονίκης. Την καλοδεχθήκαμε όλοι. Η απόφαση δεν άργησε να παρθεί, ο Άλκης (Τσουμάνης) οργάνωσε το ταξίδι, προετοίμασε τις λεπτομέρειες και το πρωί του Σαββάτου 1^η Ιουνίου μαζευτήκαμε στο γνωστό μέρος, δηλαδή στην περιοχή της Αγίας Βαρβάρας. Αγκαλιασθήκαμε, φιληθήκαμε, πειράξαμε ο ένας τον άλλον και μετά ο Άλκης μας έβαλε στη σειρά και πήρε προσκλητήριο. Δεν έλειπε κανείς, Βαϊδάνης, Βυθούλκας, Γιαλίδης, Διαμαντής, Καρασιώτος (μη τακτικό μέλος), Κελεγκούρης, Κολύβας, Μελεζιάδης (μη τακτικό μέλος), Μητσέα, Πίος, Τσουμάνης Α, Τσουμάνης Π,  και άλλοι πολλοί, ήμασταν όλοι παρόντες. Σύνολο τριάντα τρία άτομα. Είκοσι ένας συμμαθητές / συμμαθήτριες / μέλη του Συνδέσμου και δώδεκα φίλοι του Συνδέσμου (τους δύο θα τους πάρουμε από τον δρόμο), μόνιμη παρέα σε όλες τις εκδρομές μας, σε όλες τις εκδηλώσεις μας. Έχοντας σύμμαχο τον καλό καιρό και με πολύ καλή διάθεση, ξεκινήσαμε. Λίγα ανέκδοτα, ένα κομμάτι γλυκιά κολοκυθόπιτα της Νανάς, λίγο κους κους, και αφού πήραμε από τον Κορινό το ζεύγος Λευκελίδη (ΣΣΕ 73), φτάσαμε στο ΔΙΟΝ, στην πρώτη στάση. Άλλωστε δεν ήταν και μακριά. 90 χιλιόμετρα εθνικής οδού (ΠΑΘΕ) ή δυο τσιγάρα δρόμος (ευτυχώς ΔΕΝ ΚΑΠΝΙΖΕΙ πλέον κανείς).

Έχοντας ως ξεναγό τη συμμαθήτρια και φιλόλογο κα Αγγελική Ταλιγκάρου – Γιαλίδη, αρχίσαμε την περιήγησή και ξενάγησή μας στο Αρχαιολογικό πάρκο. 

Λίγα λόγια για ότι είδαμε, μάθαμε και εντυπωσιαστήκαμε.

Το αρχαίο Δίον, "η πόλις του Διός", η ιερή πόλη των αρχαίων Μακεδόνων, ακόμη κι αν σήμερα είναι σωριασμένη σε ερείπια, μεταδίδει στον επισκέπτη θαυμασμό. Βρίσκεται στη σκιά του Ολύμπου, σ΄ ένα μοναδικό περιβάλλον με πλούσια βλάστηση, πανύψηλα δένδρα, πολλές πηγές νερού και ένα πλωτό ποτάμι. Εδώ από τα πανάρχαια χρόνια στήθηκε ένας μεγάλος βωμός για την λατρεία του Ολυμπίου Διός. Στο Δίον λατρεύονταν οι Μούσες καθώς και η Αφροδίτη Υπολυμπιδία, η θεά των υπωρειών του Ολύμπου.

Από τα ανασκαφικά ευρήματα προκύπτει ότι το Δίον καλύπτει μια χωρίς διακοπή ζωή 1000 χρόνων, από τον 5ο αι. π.Χ. μέχρι τον 5ο αι. μ.Χ. Όταν τον 5^ο πΧ αιώνα, το κράτος των Μακεδόνων απέκτησε ιδιαίτερη δύναμη και βγήκε στη σκηνή της ιστορίας, στο Δίον σε τακτά διαστήματα, καθιερώθηκαν λαμπροί αγώνες, αθλητικοί και θεατρικοί, τα γνωστά ως «εν Δίω Ολύμπια».

Στο Δίον, ο βασιλιάς Αρχέλαος (414-399 π. Χ.) στα τέλη του 5ου αι. π.Χ. καθιέρωσε αθλητικούς και σκηνικούς αγώνες προς τιμή του Διός και των Μουσών οι οποίοι διαρκούσαν εννέα μέρες. Στο ιερό του Διός Ολυμπίου, στήθηκε το περίφημο χάλκινο σύνταγμα του Λυσίππου που παρίστανε τους 25 ιππείς που έπεσαν στη μάχη του Γρανικού.

Στο Δίον θανατώθηκε και ενταφιάστηκε ο Ορφέας, ο Φίλιππος γιόρτασε ένδοξες νίκες και ο Αλέξανδρος, ξεκινώντας για τη μεγάλη εκστρατεία στην Ασία, θυσίασε στον Ολύμπιο Δία.

Από τη συστάδα των ιερών κτισμάτων ξεχωρίζουν : το ιερό του Υψίστου Διός, το οποίο περιστοιχιζόταν από μικρότερα ιερά και βωμούς όπου λατρεύονταν οι υπόλοιποι Ολύμπιοι θεοί (η Άρτεμις, ο Διόνυσος, η Αθηνά, ο Ερμής, η Βαυβώ). Το εντυπωσιακό και μεγάλης έκτασης τέμενος με το ιερό της Δήμητρας, το οποίο περιβαλλόταν από υψηλό περίβολο, ώστε να μην βεβηλωθούν τα τελούμενα μυστήρια. Δύο ναοί που χρονολογούνται γύρω στο 500 π. Χ, το ιερό του Ασκληπιού και της Υγείας και ολόκληρο το τέμενος της Ίσιδας (βρέθηκε γκρεμισμένο από σεισμό αλλά ασύλητο, με τα λατρευτικά αγάλματα όρθια πάνω στις βάσεις τους).

Έχουν αποκαλυφθεί, ύστερα από ανασκαφή και είναι επισκέψιμα, μέρος ενός ελληνιστικού θεάτρου, καθώς και ενός θεάτρου των ρωμαϊκών χρόνων, η λεγόμενη "έπαυλη του Διονύσου", με θαυμαστά ψηφιδωτά, τα ρωμαϊκά δημόσια λουτρά, που καταλάμβαναν τέσσερα στρέμματα, το μνημείο των Ασπίδων, οι τέσσερις υπόγειοι καμαροσκέπαστοι μακεδονικοί τάφοι στην εκτεταμένη νεκρόπολη της αρχαίας πόλης και πολλά άλλα ευρήματα.

Ο επίλογος για το Δίον γράφεται τον 5ο αι. μ.Χ., όταν καταστρεπτικοί σεισμοί, πλημμύρες και άλλες θεομηνίες σημαίνουν το τέλος της πόλης. Οι κάτοικοί της την εγκαταλείπουν φοβισμένοι και ανεβαίνουν στα χαμηλά υψώματα του Ολύμπου ζητώντας ασφάλεια. Η ιερή πόλη των Μακεδόνων σωριάζεται σε ερείπια που καλύπτονται κάτω από το χώμα της Μακεδονικής γης.

Στη συνέχεια επισκεφθήκαμε το μουσείο

Λίγα λόγια για ότι είδαμε, μάθαμε και εντυπωσιαστήκαμε.

Το μουσείο που αποτελείται από τρεις ορόφους. Στο ισόγειο παρουσιάζονται ομάδες ευρημάτων από τις μεγάλες θέρμες, το ιερό της Ίσιδας και το ιερό της Δήμητρας.

 Μερικά από αυτά είναι το άγαλμα του Ποσειδώνα, το άγαλμα της Αφροδίτης, το άγαλμα της Δήμητρας, το άγαλμα της Υγείας, κ.α. Στον 1^ο όροφο εκτίθεται ένα μοναδικό εύρημα, η ύδραυλις του Δίου, που το εφεύρε ο μηχανικός Κτησίβιος τον 3ο αι. π.Χ., πολλές προτομές, αγάλματα όπως του Διονύσου, επιγραφές, κ.α. ενώ στο υπόγειο εκτίθεται η καθημερινή ζωή των αρχαίων στο Δίον, σε οκτώ ενότητες.

  Σε αυτές τις ενότητες φαίνεται πως ήταν τα κτήρια, μινιατούρες αρχαίων επίπλων, εργαλεία, επιγραφές με αρχαίες διαλέκτους, ο τρόπος κατασκευής των ψηφιδωτών, η χρήση της φωτιάς για την θέρμανση των δαπέδων και τη χρήση και παροχή του νερού με διακόπτες νερού, φρεάτια και αγωγούς.

Ψηφιδωτό100 τμ

Γεμάτοι από θαυμασμό και περηφάνια για την τεχνογνωσία, αλλά και την κατασκευαστική – καλλιτεχνική δεινότητα των αρχαίων προγόνων μας, αφήσαμε το αρχαιολογικό πάρκο και το μουσείο που βρίσκονται στο Δίον και κινηθήκαμε βόρεια του Λιτοχώρου, όπου σε απόσταση 18 χιλιομέτρων βρίσκεται η παλαιά Ιερά Μονή του Αγίου Διονυσίου του εν Ολύμπω.

Ι. Μ. Αγίου Διονυσίου του εν Ολύμπω

Λίγα λόγια για ότι είδαμε, μάθαμε και εντυπωσιαστήκαμε.

Η Ιερά Πατριαρχική και Σταυροπηγιακή Μονή του Αγίου Διονυσίου του εν Ολύμπω είναι η σημαντικότερη Μονή στο νομό Πιερίας. Βρίσκεται στον Όλυμπο, σε υψόμετρο 900μ. σε θέση φύσει οχυρή ανάμεσα σε δύο ρέματα και απέχει 18 χιλιόμετρα από το Λιτόχωρο.

Η Παλαιά Μονή ιδρύθηκε το 16ο αιώνα από τον Άγιο Διονύσιο εν Ολύμπω και στα χρόνια της Τουρκοκρατίας σημείωσε οικονομική και πνευματική ακμή. Μετά το 1821 καταλήφθηκε από τον τουρκικό στρατό, πυρπολήθηκε και λεηλατήθηκε. Το 1943 ανατινάχθηκε από τους Ναζί επειδή στα κτήριά της κρύβονταν Έλληνες αντάρτες. Έκτοτε μεταφέρθηκε στο Μετόχι της, κοντά στο Λιτόχωρο. Μέχρι το 1928 το Μοναστήρι ήταν Σταυροπηγιακό, Πατριαρχικό υπό την δικαιοδοσία του Οικουμενικού θρόνου. Το 1928 υπήχθη στις Νέες Χώρες.

 (κάτω από τον Όλυμπο)

Σήμερα αναπτύσσει πνευματική και φιλανθρωπική δραστηριότητα, με ολοήμερες εξομολογήσεις και πνευματικές διδαχές κάθε Κυριακή πρωί μετά το τέλος της Θείας Λειτουργίας, όπως επίσης διαλόγους, συνέδρια και ολονύκτιες αγρυπνίες. Πανηγυρίζει στις 23 Ιανουαρίου, που είναι και η ημέρα μνήμης του Αγίου Διονυσίου. Επίσης, στις 14 Σεπτεμβρίου τελείται η τοπική εορτή του Σταυρού, στην Παλαιά Μονή του Αγίου Διονυσίου.

Ο Όσιος Διονύσιος γεννήθηκε, λίγο πριν από το 1500 μ.Χ. στο χωριό Σκλάταινα της επαρχίας του Φανουρίου του νομού Καρδίτσης, στην σημερινή δηλαδή Δρακότρυπα. Προήλθε από γονείς πτωχούς, αλλά θεοσεβείς και πιστούς! Το πρώτο του όνομα ήταν Δημήτριος και από νωρίς, έδωσε δείγματα αφοσιώσεως στον Κύριο και αγάπης προς τον μοναχισμό! Σε ηλικία, περίπου 18 ετών και μετά τον θάνατο των γονέων του, πηγαίνει στα Μετέωρα και κείρεται ρασοφόρος μοναχός υπό το όνομα Δανιήλ. Αργότερα, ζητώντας ησυχαστικότερο τόπο, μεταβαίνει στο Άγιον Όρος, γίνεται μεγαλόσχημος μοναχός και ιερεύς, ματανομαστείς Διονύσιος. Έζησε, για ένα διάστημα, στην Ιερά Σκήτη της Ιεράς Μονής Καρακάλου, με αυστηρή άσκηση, προσευχή και νηστεία! Η ισάγγελη ζωή του τον επέβαλε σ' όλους τους Πατέρας του Άθω, γι' αυτό και αργότερα, εξελέγη ηγούμενος της Ιεράς Μονής Φιλοθέου! Στην ιερά αυτή μονή όμως, η οποία τότε ήταν ακόμη βουλγαρική, ο άγιος συνήντησε μεγάλες αντιδράσεις, γι' αυτό και αναγκάσθηκε να εγκαταλείψει το Άγιον Όρος και να μεταβεί, γύρω στο 1524, στην περιοχή της Βέροιας, στην Ιερά Μονή του Τιμίου Προδρόμου, την οποία κι ανακαίνισε, καθιστώντάς την, φάρο πνευματικό! Αλλά κι απ' εκεί, αργότερα, ανεχώρησε κρυφά, θέλοντας να αποφύγει την εκλογή του ως Επισκόπου Βέροιας, όπως ζητούσε ο λαός, όταν εχήρευσε η Επισκοπή αυτή.

Έτσι, τον βλέπουμε να γίνεται "Οικιστής του Ολύμπου", όπου οι σπάνιες φυσικές ομορφιές και τα δροσερά νερά του φαίνεται ότι τον ανέπαυσαν πλήρως!
Εν τω μεταξύ, υφίσταται πολλές ταλαιπωρίες, διωγμούς, συκοφαντίες, όπως όλοι οι άγιοι, ένεκα των οποίων αναγκάζεται να εγκαταλείψει - ευτυχώς προσωρινά - τον αγαπημένο του Όλυμπο και να μεταβεί στο Πήλιο, κτίζοντας εκεί την Ιερά Μονή της Αγίας Τριάδος Σουρβίας.

Αργότερα όμως επιστρέφει, θαυματουργικά, στον Όλυμπο, όταν τριετής παντελής ανομβρία, αποτέλεσμα του διωγμού του αγίου, αναγκάζει τον διοικητή και τους κατοίκους της περιοχής να τον καλέσουν πίσω. Κτίζεται έτσι γύρω στο 1542, το πρώτο Ιερό Μοναστήρι, που σώζεται μέχρι των ημερών μας, προς τιμήν και πάλι της Αγίας Τριάδος.

Εδώ, ο άγιος έζησε σαν επίγειος άγγελος, γι' αυτό και γρήγορα συγκέντρωσε γύρω του, ένα πλήθος μοναχών, που έκανε την ιερά μονή του πραγματική Λαύρα! Ωστόσο, ο ίδιος χρησιμοποιούσε, ακόμη, για προσευχή και ησυχία, τα σπήλαια που υπήρχαν γύρω από την ιερά μονή και τα οποία είχε μετατρέψει σε ιερούς ναΐσκους. Εκεί, έμεινε τον περισσότερο χρόνο, ζώντας μέσα στον γνόφο της νοεράς προσευχής. Κάποιες φορές βέβαια, ερχόμενος από τα σπήλαια προς την ιερά μονή του, τον είχαν δει να λάμπει ολόκληρος, λουσμένος στο Αναστάσιμο Φως του Μέλλοντος Αιώνος!

Ο άγιος δεν παρέλειπε να περιέρχεται σαν άλλος Πρόδρομος του Πατροκοσμά, τα γύρω χωριά, για να κηρύξει τους σκλαβωμένους Έλληνας! Είχε απέραντη αγάπη για τον λαό! Αγκάλιαζε τους πάντες και τους βοηθούσε πνευματικά και υλικά. Όταν τον επλησίαζε κανείς, είχε την αίσθηση ότι πλησιάζει τον Ίδιο τον Χριστό!

Ζώντας αυτήν την Χριστομίμητη ζωή ο άγιος, έφθασε και στο τέρμα, σαν πρωταθλητής γενναίος, παίρνοντας το στεφάνι από τα χέρια του Χριστού!

Αφήνοντας τις τελευταίες του σοφές υποθήκες στα πνευματικά του παιδιά, φτερούγισε σαν άλλος ερωδιός στα ύψη του Ουρανού, μέσα στον χειμώνα, την 23η Ιανουαρίου, κατά την οποία τελείται και η σεπτή μνήμη του!

Αφού προσκυνήσαμε το Άγιο Λείψανο του Αγίου Διονυσίου, δεχθήκαμε τις ευλογίες του μοναδικού μοναχού ο οποίος και μας ενημέρωσε για την ζωή του Αγίου Διονυσίου και την ιστορία της παλαιάς Ιεράς Μονής. 

Δεν τελειώσαμε όμως έτσι απλά. Το πρόγραμμα προέβλεπε και «καφέ» (!!!).  Έτσι αφού πήραμε την άδεια για χρήση της κουζίνας, κάποιες κυρίες (συμμαθήτριες) ανέλαβαν την προετοιμασία και παράθεση ενός ελληνικού καφέ. Φυσικά υπήρξε η ανάλογη προετοιμασία και προμήθεια χάρτινων ποτηριών για νερό και καφέ κλπ. Χωριστά οι «μέτριοι», χωριστά οι «σκέτοι». Όλοι ευχαριστημένοι. 

(Ώρα προετοιμασίας του καφέ)

 Αλλά καφές χωρίς … μεζέ, γίνεται; Δεν γίνεται. Έτσι, να τα λουκουμάκια, να τα κουλουράκια, να και οι σπανακόπιτες, να και οι πρασόπιτες, να και η πάστα φλόρα, να και τα τυλιχτά γλυκά. Την κάναμε … ταράτσα.

και μία ευχάριστη έκπληξη ... ο πρώην πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής.

Και εκεί που ετοιμαζόμασταν να πάρουμε το δρόμο της επιστροφής, να και η έκπληξη!!!

Βγάζει μια φωνή η Μαρίνα : Ο Κωστάκης !!!

Γυρίζουμε να δούμε τον Κωστάκη της Μαρίνας και βλέπουμε τον πρώην πρωθυπουργό κο Κώστα Καραμανλή.

Απλός και προσιτός, συνοδευόμενος μόνο από τον αδελφό του και έναν φίλο του (βουλευτή Πιερίας) φορώντας κοντό παντελόνι, αθλητικά παπούτσια και κρατώντας μία μαγκούρα, έκανε πεζοπορία και ήρθε να προσκυνήσει στον Άγιο. Χαράς πανηγύρια από όλους.

Εγκάρδιες χαιρετούρες και φωτογραφίες, πολλές φωτογραφίες.

Μα τι οργάνωση είχε αυτή η εκδρομή!!!

ο τάφος του Αγίου

και κάποιες αναμνηστικές φωτογραφίες πριν την αναχώρηση

Χαρούμενοι από όσα μέχρι εκείνη τη στιγμή ζήσαμε και αφού βγάλαμε κάποιες αναμνηστικές φωτογραφίες, αφήσαμε το Μοναστήρι και κινηθήκαμε προς το Λιτόχωρο, όπου στη ΛΑΦΛΙ μας περίμενε το γεύμα μας, συνοδευόμενο από μία ακόμη έκπληξη. 

γεύμα στη Λέσχη Λιτοχώρου

 

Εκεί μας περίμενε και ένας σεβάσμιος, σοβαρός, κουστουμαρισμένος κύριος, με περιποιημένο μούσι και σκούρα γυαλιά ηλίου. Όσο και αν το ψάξετε δεν θα το βρείτε, γι αυτό ας το πάρει το ποτάμι. Ήταν ο Θοδωρής ο Καρακώττας, ο οποίος μένει μόνιμα στην περιοχή του Λιτοχώρου, είχε μάθει ότι θα περνούσαμε και στήθηκε στη Λέσχη για να μας συναντήσει. Χαρούλες, αγκαλιές, φιλιά και όλα τα γνωστά συμμαθητικά πειράγματα. 

Μετά από το πλούσιο φαγητό της Λέσχης θελήσαμε και καφέ και όχι έναν απλό καφέ, αλλά σε κατάλληλο και δροσερό περιβάλλον. 

Βρε παιδί μου όλο κάτι παραπάνω θέλουν αυτοί οι συμμαθητές της 71. 

Τους δίνεις το καλό και ζητάνε το καλύτερο.  

Any way που λέμε εμείς οι γλωσσομαθείς (!!!).

  Βόλτα και καφέ στην χαράδρα του Ενιπέα ποταμού

Ξεκινάμε ποδαράτα και σε λίγα λεπτά φθάσαμε στην άκρη του Λιτοχώρου, όπου είναι και το φαράγγι του Ενιπέα ποταμού. 

Ένα υπέροχο τοπίο που συνδυάζει τρεχούμενα νερά, μεγάλα δένδρα, μόνιμη σκιά, δροσιά και … καφετέριες. 

Τέλειος τόπος για να απολαύσουμε τον τελευταίο καφέ, μιας ευχάριστα γεμάτης μέρας.

Μα τι γρήγορα περνάει η ώρα!!!

Πρέπει να πάρουμε το δρόμο της επιστροφής, το επιτάσσει το πρόγραμμα και εμείς το τηρούμε. Πάντα το τηρούσαμε. Άλλωστε έτσι μάθαμε από το σχολειό που τελειώσαμε.

Με βαριά καρδιά λοιπόν, αλλά χαρούμενοι και γεμάτοι από νέες εικόνες και εμπειρίες, ξεκινήσαμε το ταξίδι της επιστροφής. Και εκεί που λέγαμε ότι τα ωραία τελείωσαν για σήμερα, να σου και ένα γλυκάκι ακόμη. Η συμμαθήτρια Κασσάνδρα μας κέρασε για το τρίτο της εγγονάκι. Να είναι γερός ο μικρούλης (αυριανός Κωνσταντίνος).

Χωρίς λοιπόν να το καταλάβουμε, έφυγαν σαν νεράκι τα 90 χιλιόμετρα της επιστροφής. 

Τελείωσε και η τελευταία, προ των καλοκαιρινών μας διακοπών, συμμαθητική εκδρομή. 

Μια όμορφη, ξεκούραστη, καλά οργανωμένη και οικονομική εκδρομή. 

Να είμαστε όλοι γεροί, ώστε να είμαστε παρόντες και στην επόμενη κοντινή ή μακρινή εξόρμηση.

Κώστας Διαμαντής